Afgelopen donderdag kwam Rob Witte spreken over racisme. Witte is politicoloog, auteur van het boek ‘al eeuwenlang een gastvrij volk’ en heeft het bedrijf 10sjuns opgericht - een bedrijf dat zich specialiseert in sociale vraagstukken. Oftewel, hij is een specialist in racisme.

Racisme begint bij vraagstukken als: wie ben ik, en waar hoor ik bij? En waar hoor ik niet bij? Wie zijn wij en wie is de ander? Insluiting of uitsluiting gebeurt door bepaalde kenmerken zoals leeftijd of huidskleur.

Al in de tijd van de Romeinen kwam een sterk wij-/zij-gevoel naar voren. Eerst werd het menselijk ras onderverdeeld in groepen met verschillende uiterlijke kenmerken, later werden er ook impliciet verschillende kwaliteiten aan verbonden.
Racisme is dat mensen zijn in te delen in elkaar wederzijds uitsluitende groepen, op basis van uiterlijke, nationale, cultuur en religieuze kenmerken, waarbij onderscheidende kenmerken (zoals IQ of leeftijd) wordt gebruikt voor insluiting of uitsluiting. 

In de 19^e eeuw was er meer invloed van de wetenschap, en minder vanuit het geloof. De evolutietheorie gaf stadia aan van ontwikkeling. De zwarten waren minder ontwikkeld dan de blanken en slavernij was een positieve stap naar ontwikkeling. Na de tweede wereldoorlog kwam er een sterke tegenreactie tegen antisemitisme, uit schuldgevoel. Nu zijn er volgens Witte meerdere soorten racisme. Racisme en xenofobie wordt meer van de dagelijkse orde, denk aan PVV, en het taboe is zeker doorbroken, er is eerder een tegenreactie: vrijheid van meningsuiting en racisme liggen soms dicht bij elkaar. Het wij-/zij-gevoel is niet per se racistisch, zolang je open staat voor ‘zij’. De maatschappij speelt een grote rol in de beeldvorming over racisme, denk aan Kuifje, of James Bond van 40 jaar terug. Racisme heeft met je ‘wezen’ te maken, het is een extra component dan pesten. 

Concluderend zegt Witte: Je bent niet racistisch, maar de gedragingen zijn racistisch. Het ideaalbeeld is om ertegen te blijven vechten want de wereld wordt steeds kleurrijker!