Afgelopen woensdagavond, 22 april, vond op de Universiteit Twente (UT) het Veritas-forum plaats. Verschillende sprekers lieten hun licht schijnen over het thema “De volmaakte mens”. Amice De Haan zat in de commissie die dit forum op touw heeft gezet. Een verslag van zijn kant leest u hieronder.

Over de hele wereld zijn wetenschappers bezig de mens ouder, slimmer, handiger en gezonder te maken. Ook op Universiteit Twente wordt vooruitstrevend werk verricht: tissue engineering – het bouwen van nieuw weefsel uit stamcellen, nano-robots die je lichaam van binnenuit kunnen genezen, lab-on-a-chip – een laboratorium ter grootte van een pilletje… Hoever kunnen we gaan met het creëren van de volmaakte mens? Wat gebeurt er met ons mens-zijn als ingrijpende mensverbeteringstechnieken net zo vanzelfsprekend worden als een kunstgebit of steunkous? Is een lang en gezond leven per definitie ook een gelukkig en zinvol leven? Zo maar wat vragen die aan de orde zijn gekomen op het aller eerste Veritas-forum Twente.

Enschede is nu de tiende stad in Nederland waar het Veritas-forum wordt georganiseerd, en een van vele steden binnen en buiten Europa. ChOOSE, het Christelijk Overleg Orgaan van Studenten in Enschede, stelde een commissie samen uit leden van de vier christelijke studentenverenigingen. Het gekozen thema werd mensverbetering. Niet voor niets een bijzonder actueel thema op de UT: VPRO start op 13 mei een serie over dit onderwerp met de naam “De Volmaakte Mens” en had toevallig al met Studium Generale (Studium Generale organiseert lezingen, discussies, cursussen en podiumprogramma's op het gebied van wetenschap, kunst en cultuur) contact gehad. Spreker Peter-Paul Verbeek, die wij als organisatie ook op het oog hadden, was al gevraagd om een lezing te geven. We konden het mooi combineren met onze plannen.

Professor Marcel Karperien begon met een inleidend verhaal over het genezen van ouderdomsziekten. Zijn stelling was om mensen te blijven helpen om osteoporose en artrose te genezen, dus ook bij mensen op leeftijd. Ook gaf hij uitleg over hoe stamceltherapie uitkomst biedt.
Professor Peter-Paul Verbeek gaf drie filosofische visies op de toekomst van de mens. De transhumanist zegt dat we door evolueren tot de cyborgs of robots het leven van ons overnemen. De christen zoekt het niet op deze wereld maar in het paradijs. Nietzsche wou dat de mens het van zichzelf de volmaakte mens moest creëren, de übermensch.
Professor Henk Jochemsen van Wageningen Universiteit gaf aan hoe we met techniek probeerden om het sacrale te bereiken, maar betoogde dat het niet met techniek te behalen viel. Hij gaf twee grondhoudingen van onze visie op het leven en de mens: enerzijds als waardevol en als geschenk, anderzijds als manipuleerbaar en waardevol als het iets bereikt. Vanuit zijn christelijke visie pleit hij voor meer respect voor de mens en zijn kwetsbaarheid.

Er werden diverse stellingen geponeerd waar het publiek een groen of rood blaadje kon opsteken of men het ermee eens of oneens was. De gespreksleider, Peter Timmerman, was druk bezig om mensen uit het publiek vragen te stellen en vragen te laten stellen aan de sprekers. Al gauw kwamen gevoelige onderwerpen ter sprake: mag je wel of niet experimenteren met menselijke embryo's waarbij het menselijke leven verloren gaat? De sprekers konden hier geen enigheid over vinden. Mensverbeterende technieken zijn fascinerend, maar de vraag wat zinvol is en wat een zinvol leven inhoudt bleef knagen.

Het christelijk geloof kwam uitvoerig ter sprake, iets wat de vele christelijke en niet-christelijke bezoekers aan het denken kon zetten over hun eigen mensvisie. Het aantal deelnemers was meer dan verwacht: ruim 200 bezoekers vulden de zaal in de Waaier. Ook werd er nog gezellig doorgekletst bij de borrel op het O&O-plein. Een prachtig resultaat voor een eerste forum, en veel om mee te nemen voor de fora die nog komen gaan!